پایگاه بسیج دانشجویی شهید توسلی مؤسسه پیام گلپایگان

در کتاب کامل الزیارات[۱] مرحوم ابن قولویه، روایت بسیار عجیبی در ثواب “زیارت امام حسین در روز عاشورا از راه دور” برای افرادی که به هر دلیل، توان حضور در کنار مرقد و مضجع مبارک امام حسین در کربلا را ندارند، بیان گردیده است که آدمی در شگفت می ماند، و به راستی ان الحسین مصباح الهدی و السفینۀ النجاۀ.

در این حدیث، ابتدا امام باقر(ع) در آداب روز عاشورا، حضور در شهر کربلا و در کنار قبر مطهر امام حسین را به شیعیان، توصیه فرموده و ثواب بسیار بسیار فراوان آن را متذکر می شوند:

مَن زارَ الحُسَینَ علیه السلام یَومَ عاشوراءَ حَتّى‏ یَظَلَّ عِندَهُ باکِیاً، لَقِیَ اللَّهَ عَزَّ وجَلَّ یَومَ القِیامَهِ بِثَوابِ ألفَی ألفِ حَجَّهٍ، وألفَی ألفِ عُمرَهٍ، وألفَی ألفِ غَزوَهٍ، وثَوابُ کُلِّ حَجَّهٍ وعُمرَهٍ وغَزوَهٍ کَثَوابِ مَن حَجَّ وَاعتَمَرَ وغَزا مَعَ رَسولِ اللَّهِ صلى الله علیه و آله ومَعَ الأَئِمَّهِ الرّاشِدینَ علیهم السلام.

هر کس در روز عاشورا، حسین بن علی، را زیارت کند و در کنار قبرش گِریان باشد، خداوند عز و جل را در قیامت با دو هزار هزار (دو میلیون) ثواب حج، دو هزار هزار ثواب عمره و دو هزار هزار ثواب جهاد، دیدار مى‏ کند که ثواب هر حج و عمره و جهاد، همانند ثواب حج‏‌گزار و عمره‌‏گزار و جهادگر همراه با پیامبر و امامان‏ معصوم است.

لکن افراد و شیعیان بیشماری هستند که توفیق حضور و درک قبر مطهر امام حسین در روز عاشورا را ندارند. تکلیف چیست؟ در ادامه امام باقر، ثواب بسیار عجیبی را برای سوگواری در خانه و منزل، برای چنین کسانی را ذکر می فرمایند که انسان در شگفت می ماند:

قالَ: قُلتُ: جُعِلتُ فِداکَ! فَما لِمَن کانَ فی بُعدِ البِلادِ وأقاصیها، ولَم یُمکِنهُ المَصیرُ إلَیه فِی ذلِکَ الیَومِ؟ قالَ: إذا کانَ ذلِکَ الیَومُ بَرَزَ إلَى الصَّحراءِ أو صَعِدَ سَطحاً مُرتَفِعاً فی دارِهِ، وأومَأَ إلَیهِ بِالسَّلامِ، وَاجتَهَدَ عَلى‏ قاتِلِهِ بِالدُّعاءِ، وصَلّى‏ بَعدَهُ رَکعَتَینِ، یَفعَلُ ذلِکَ فی صَدرِ النَّهارِ قَبلَ الزَّوالِ، ثُمَّ لَیَندُبُ الحُسَینَ علیه السلام ویَبکیهِ، ویَأمُرُ مَن فی دارِهِ بِالبُکاءِ عَلَیهِ، ویُقیمُ فی دارِهِ مُصیبَتَهُ بِإِظهارِ الجَزَعِ عَلَیهِ، ویَتَلاقَونَ بِالبُکاءِ بَعضُهُم بَعضاً بِمُصابِ الحُسَینِ علیه السلام.

گفتم: فدایت گردم! براى آن کسى که در شهرها و مناطق دوردست است و نمى‏ تواند به زیارت امام حسین در کربلا، بیاید، تکلیف چیست؟ فرمود: (چنین افرادی که توان حضور در کنار مرقد امام حسین را ندارند) وقتى روز عاشورا مى‏ شود، به بیابان برود، یا روى بلندىِ خانه‏ اش، با اشاره به امام حسین علیه السلام سلام کند و با جدّیت، بر قاتلش نفرین کند و پس از آن، دو رکعت نماز بگزارد و این کار را نزدیک ظهر، قبل از اذان، انجام دهد. آن گاه بر حسین علیه السلام در منزلش، مرثیه بسراید و گریه کند و سفارش کند کسانى که در خانه ‏اش هستند، بر حسین علیه السلام گریه کنند و با ناله کردن بر امام حسین، در خانه‏ اش ماتم بر پا کند و با هم براى گریستن، هم ‏صدا شوند.

فَأَنَا ضامِنٌ لَهُم إذا فَعَلوا ذلِکَ عَلَى اللَّهِ عز و جل جَمیعَ هذَا الثَّوابِ. فَقُلتُ: جُعِلتُ فِداکَ! وأنتَ الضّامِنُ لَهُم إذا فَعَلوا ذلِکَ وَالزَّعیمُ بِهِ؟ قالَ: أنَا الضّامِنُ لَهُم ذلِکَ وَالزَّعیمُ لِمَن فَعَلَ ذلِکَ … .

من براى آنان، از طرف خدا ضمانت مى‏ کنم که اگر این کار را انجام دهند، همه این ثواب‏ های زیارت امام حسین که ذکر شد (یک میلیون حج و جهاد و …) را به دست مى‏ آورند. گفتم: فدایت گردم! هر گاه آنان، آن کارها را انجام دادند، شما این ثواب‏ ها را بر عهده مى‏ گیرید و تضمین مى‏ کنید؟ (گویا، راوی نیز همچون ما، از ثواب بسیار فراوان زیارت امام حسین از راه دور با این شرایط، بسیار تعجب کرده است) امام باقر، بار دیگر، می فرمایند: من این را برایشان تضمین مى‏ کنم و چنان ثواب‏هایى را، براى هر کسى که این کارها را انجام دهد، بر عهده مى‏ گیرم … .